| |
Για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη - Νέος νόμος-πλαίσιο για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Ένα μεγάλο βήμα μπροστά για την ουσιαστική κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία έγινε με το νέο νόμο-πλαίσιο για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, που παρουσίασε στο Ζάππειο την Τετάρτη 2 Απριλίου 2008, ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης. Το νέο σχέδιο νόμου που έγινε δεκτό με ικανοποίηση από μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού κόσμου, των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, αλλά και των ΜΜΕ, χαράσσει τη γενική εθνική πολιτική με βάση τα διεθνώς αναγνωρισμένα χαρακτηριστικά και τις έννοιες της ανθρωποκεντρικής εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο στηρίζεται στις ακόλουθες βασικές αρχές:
-
Εισάγει - για πρώτη φορά στην ιστορία της εκπαίδευσης - την υποχρεωτικότητα στην ειδική αγωγή, εναρμονίζοντάς τη πλήρως με τις διατάξεις που αφορούν τη γενική εκπαίδευση. Αυτό αποτελεί εδώ και δεκαετίες το κύριο αίτημα όλου του αναπηρικού κινήματος της χώρας.
-
Εκφράζει την πολιτική βούληση για ουσιαστική κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία μέσα από ίδιο τον τίτλο του «Ειδική Αγωγή & Εκπαίδευση για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών στα άτομα με αναπηρία & ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες»
-
Εισάγει τον όρο «Ειδική Αγωγή & Εκπαίδευση» (ΕΑΕ), ο οποίος αντικαθιστά το απλό όρο «Ειδική Αγωγή». Ο νέος όρος συμπεριλαμβάνει όλα τα παιδιά, είτε ασκήσιμα, είτε εκπαιδεύσιμα χωρίς διάκριση και καθιστά προφανές ότι μέσα στις παρεχόμενες υπηρεσίες της παιδείας για τα άτομα με αναπηρία, η ανάπτυξη της προσωπικότητας και των προσωπικών, κοινωνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων τους, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις δυνατότητές τους για σχολική και κοινωνική ενσωμάτωση και συμμετοχή.
-
Εισάγει τον διεθνή ορισμό της αναπηρίας ως προέκταση της ανθρώπινης ύπαρξης, δίδοντας έμφαση στη λειτουργικότη  τα και τη δυνατότητα για συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία και όχι στην αναπηρία καθαυτή.
-
Επαναπροσδιορίζει τον σκοπό της ΕΑΕ, που είναι να διασφαλίσει ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή, ανεξάρτητη διαβίωση και οικονομική αυτάρκεια & ανεξαρτησία στα άτομα με αναπηρία.
-
Προσδιορίζει τη γενική εθνική πολιτική για την ΕΑΕ, που βασίζεται στη συνεκπαίδευση στο γενικό σχολείο για όλους τους μαθητές με οριακές ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και οι σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής & εκπαίδευσης για τους μαθητές με μεγαλύτερες δυσκολίες, καθώς και όλο το φάσμα των λοιπών διαγνωστικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών που είναι αναγκαίες στην ΕΑΕ.
-
Καθορίζει ποιοι είναι οι δικαιούχοι της ΕΑΕ, αναγνωρίζει και τους μαθητές με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα ως άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Εισάγει δε για πρώτη φορά τον επίσημο ορισμό των μαθητών με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα, και προβλέπει για πρώτη φορά ενέργειες για την εκπαιδευτική τους υποστήριξη. Με βάση την αρχή αυτή προβλέπεται για πρώτη φορά ιδιαίτερη εκπαιδευτική στήριξη για τα περίπου 70.000 παιδιά που έχουν αυξημένες νοητικές ικανότητες και ταλέντα και αποτελούν το 5% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού, που υπολογίζεται σε 1,4 εκατομμύρια παιδιά.
 « Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη παρέμβαση, η οποία δεν έχει μόνο νομοθετικό χαρακτήρα, αλλά ενσωματώνει τα διεθνώς ισχύοντα, βγάζει τη χώρα μας από το βάλτο, δίδοντας μία νέα δυναμική στην εκδήλωση έμπρακτης ευαισθησίας για τα άτομα με αναπηρία, διασφαλίζει στην πράξη ίσες ευκαιρίες για μόρφωση και δουλειά σ’ αυτά τα άτομα, πραγματώνει τον έναν, τον πρώτο ουσιαστικά πυλώνα από τους πυλώνες καινοτομιών που είχαμε εξαγγείλει, δηλαδή την ανθρωποκεντρική μας εκπαίδευση», τόνισε ο κ. Στυλιανίδης κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στο Ζάππειο.
Παράλληλα με το νόμο-πλαίσιο κινείται και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ‘Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση’ της 4ης προγραμματικής περιόδου 2007-2013, μέσω του οποίου θα υλοποιηθούν πολλές από τις δράσεις που θεσμοθετούνται με το νέο νομοσχέδιο. Συγκεκριμένα οι δράσεις για την ειδική αγωγή & εκπαίδευση έχουν οργανωθεί σε πέντε βασικούς άξονες, που υποστηρίζουν ουσιαστικά και λειτουργικά τις καινοτομίες που εισάγονται με το παρόν σχέδιο νόμου:
-
Εξειδίκευση & επιμόρφωση εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή & εκπαίδευση
-
Ανάπτυξη και προμήθεια βοηθημάτων και εξειδικευμένων αξιολογικών και εκπαιδευτικών εργαλείων
-
Ανάπτυξη δομών εκπαιδευτικής υποστήριξης παιδιών με πολλαπλές αναπηρίες με έμφαση στον αυτισμό και τη νοητική υστέρηση
-
Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία
-
Άρση των κοινωνικών προκαταλήψεων έναντι των ατόμων με αναπηρία.
Όσον αφορά στη λειτουργία της ΕΑΕ και τις παρεχόμενες διαγνωστικές, υποστηρικτικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες περιλαμβάνει 20 τομές, ενδεικτικά σημειώνουμε τις δυο πρώτες:
-
Προσδιορίζει, συστηματοποιεί και εμπλουτίζει με νέους, τους υπαρκτούς διαγνωστικούς, αξιολογικούς και υποστηρικτικούς θεσμούς της ΕΑΕ.
-
Μετονομάζει τα ΚΔΑΥ (Κέντρα Διάγνωσης, Αξιολόγησης & Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών) σε ΚΕΔΔΥ (Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης & Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών), με στόχο τη λειτουργική και επιστημονική τους αναβάθμιση.
Τις υπόλοιπες τομές στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και το επιστημονικό - εκπαιδευτικό προσωπικό της ΕΑΕ μπορείτε να τις δείτε λεπτομερώς εδώ.
Αναφερόμενος στις κτιριακές υποδομές, ο κ. Στυλιανίδης ανακοίνωσε ότι κατασκευάζονται 56 νέες σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής σε όλη την Ελλάδα, συνολικού προϋπολογισμού 100.440.589€, ενώ δρομολογούνται παρεμβάσεις στα γενικά σχολεία για να διευκολυνθεί η πρόσβαση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Από αυτές τις σχολικές μονάδες οι 12 έχουν ήδη παραδοθεί, οι επόμενες 11 θα παραδοθούν εντός του 2008 και κάποιες στις αρχές του 2009, οι 22 βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης και οι 11 υπόλοιπες στο στάδιο του προγραμματισμού.
«Με τα πανεπιστήμια τι γίνεται;», ρώτησε επ’ ευκαιρία της παρουσίασης του νομοσχεδίου ένας δημοσιογράφος τον κ. Στυλιανίδη. «Στα πανεπιστήμια η παρέμβαση μας θα είναι δύο επιπέδων», απάντησε ο Υπουργός Παιδείας. «Η πρώτη αφορά στο κτιριακό, δηλαδή την προσβασιμότητα και εκεί ισχύουν οι αντίστοιχες οδηγίες για τις κατασκευές νέων κτιρίων που ισχύουν και για την Α/θμια και τη Β/θμια Εκπ/ση. Η δεύτερη φροντίδα μας είναι να κινητροδοτήσουμε μέσα στα πανεπιστήμια, στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, να εισαχθούν μαθήματα εκπαίδευσης που αφορούν στην επιμόρφωση, την εκπαίδευση ή τη μετεκπαίδευση ανθρώπων, οι οποίοι προορίζονται για τη γενική ή την ειδική εκπαίδευση και πρέπει να έρθουν επιμορφωμένοι και προετοιμασμένοι για να αναλάβουν τα καθήκοντά τους όταν διοριστούν στα ειδικά σχολεία».
Η εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, έχει πολύ πρόσφατη ιστορία στη χώρα μας. Ξεκινώντας αρχικά από την ανάπτυξη ειδικών σχολείων για παιδιά με διάφορες μορφές αναπηρίας – κατηγορικό μοντέλο αναπηρίας – προχώρησε προς το αγγλοσαξονικό μοντέλο της ενσωμάτωσης και της ένταξης. Ο πρώτος νόμος με άρθρα για την ειδική αγωγή ψηφίστηκε το 1981 (1143/1981), ενώ το 2000 ψηφίστηκε ο νόμος 2817/2000, στον οποίο περιλαμβάνονται πέντε άρθρα για την ειδική αγωγή τα οποία – μαζί με την τροπολογία 3194/2003 – ισχύουν μέχρι και σήμερα. Οι δύο τελευταίοι νόμοι ακολούθησαν το παιδαγωγικοκεντρικό μοντέλο και στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκαν και άλλες μορφές εκπαιδευτικών υπηρεσιών, όπως αυτή της αξιολόγησης των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Όμως τα λίγα άρθρα των ανωτέρω νόμων δεν στάθηκαν ικανά να συμπεριλάβουν ή να προβλέψουν όλες εκείνες τις ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες στην πορεία ενός νέου και ραγδαία εξελισσόμενου κοινωνικού, επιστημονικού και εκπαιδευτικού πεδίου με αποτέλεσμα να προκύψει σωρεία αποσπασματικών και εξειδικευμένων εξουσιοδοτικών διατάξεων (πλέον των 350), οι οποίες κατέστησαν το χώρο της ειδικής αγωγής συγκεχυμένο και χαοτικό.
Ο νέος νόμος αποτελεί μία ολοκληρωμένη νομοθετική προσπάθεια, η οποία κατέγραψε, κωδικοποίησε, επικαιροποίησε και εμπλούτισε το υπάρχον νομικό καθεστώς για την ειδική αγωγή, σε έναν ενιαίο νόμο-πλαίσιο ο οποίος χαράσσει τη γενική εθνική πολιτική με βάση την ανθρωποκεντρική διάσταση στην εκπαίδευση και καθιστά την κατανόηση των βασικών αρχών της πολύ απλή, με την ανάγνωση ενός και μόνο νόμου. Παράλληλα, με την απλούστευση της δευτερογενούς νομοθεσίας σε δύο βασικά προεδρικά διατάγματα που είναι ήδη διαμορφωμένα, καθιστά την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση ουσιαστική και άμεσα εφαρμόσιμη.
Δείτε εδώ το σχετικό δελτίο τύπου.
|
Εκτυπώσιμη Μορφή
