e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Σεπτέμβριος 2007 - 1o 'Αλλα Τεύχη

Κύριο 'Αρθρο
 

Τρέφομαι υγιεινά - Καταναλώνω σωστά

Η ανησυχία για την αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας έχει χτυπήσει «κόκκινο» σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, και ιδιαίτερα στις Η.Π.Α. Στη Βρετανία δε επιστράτευσαν ακόμα και το γνωστό σεφ Τζέιμι Όλιβερ στην προσπάθεια να αλλάξουν τις διατροφικές συνήθειες των μικρών παιδιών.

Στην Ελλάδα, τη χώρα με τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη, οι μαθητές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους! Δείτε με ποιο τρόπο, μέσα από τα δικά τους λόγια:
«Ένα πρωινό, όταν μπήκαμε στην τάξη, ο δάσκαλός μας μας μίλησε για ένα πρόγραμμα που θα κάναμε όλη τη χρονιά. Δεχτήκαμε την πρόταση με χαρά, γιατί πιστέψαμε πως θα βοηθούσε στην επικοινωνία μεταξύ μας και στις σχέσεις μας με τα άλλα παιδιά. Αποφασίσαμε το πρόγραμμά μας να είναι τέτοιο ώστε να αλλάξει πράγματα και αντιλήψεις που πιστεύαμε ως τότε, για τον εαυτό μας, για τους άλλους, για τη διατροφή μας, την άσκηση στη ζωή και την κατανάλωση».
Πώς έγιναν όλα αυτά; Με το μεράκι των δασκάλων πολλών σχολικών μονάδων της Αθήνας, το κέφι και τη διάθεση των παιδιών και την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σύμπραξη ΥΠ.Ε.Π.Θ. – Ε.Ι.Ν. - Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ «Πράξη 2.4.3.α: Πιλοτικά Προγράμματα Σχολείων»). Με το πρόγραμμα «Τρέφομαι υγιεινά - Καταναλώνω σωστά» τα παιδιά των Δημοτικών Σχολείων (3ο - 7ο - 8ο - 12ο - 15ο και 16ο Ζωγράφου Αττικής) είχαν τη δυνατότητα:
  • Να γνωρίσουν τα διατροφικά πρότυπα και τις διατροφικές αξίες.
  • Να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές που θα τα βοηθήσουν να αντισταθούν στις διατροφικές προκλήσεις της εποχής.
  • Να μάθουν ότι η διατροφή τους είναι και προσωπική τους υπόθεση που μπορούν να τη διαχειριστούν και μόνοι τους τόσο ψωνίζοντας, όσο και ετοιμάζοντας το πρωινό τους ή το δεκατιανό τους.
  • Να υποψιαστούν για το ταξίδι της τροφής από τον παραγωγό μέχρι το ψυγείο τους.
  • Να ενημερωθούν για τα δικαιώματα που έχουν σαν καταναλωτές σε περίπτωση που κάποιο τρόφιμο μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία τους.
  • Να πληροφορηθούν ότι η τροφή την εποχή της κατανάλωσης είναι πολύτιμο έως και ανύπαρκτο αγαθό για πολλούς λαούς της γης.
Κάθε μία από τις συμπράττουσες σχολικές μονάδες, υλοποιώντας το Πιλοτικό Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας 2007, προχώρησε στις δικές της ξεχωριστές δραστηριότητες, μέσα και έξω από τις σχολικές αίθουσες, κεντρίζοντας με πρωτότυπες ιδέες και δράσεις – αλλά και παιχνίδια! - το ενδιαφέρον των παιδιών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι μικροί μαθητές επισκεπτόμενοι φούρνους, σούπερ-μάρκετ, λαϊκές αγορές και μελετώντας κείμενα, επιστημονικά άρθρα, αλλά και λογοτεχνικά βιβλία σχετικά με θέματα υγιεινής διατροφής κατέγραψαν τις ιδέες τους και έφτιαξαν το δικό τους ημερήσιο διαιτολόγιο. Παράλληλα, βρήκαν υλικό από το Διαδίκτυο, από επιστημονικά έντυπα και φυλλάδια, από εφημερίδες και περιοδικά και έφτιαξαν ερωτηματολόγια για τη διατροφή και την κατανάλωση αντλώντας δεδομένα από φιλικά, συγγενικά πρόσωπα αλλά και από τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο τους. Ανέλυσαν τα συμπεράσματα των ερωτηματολογίων και πήραν συνεντεύξεις από καταναλωτές. Από τις πληροφορίες που συνέλεξαν, εστίασαν στα εξής σημεία:
  • Η παχυσαρκία είναι η μάστιγα του σύγχρονου πολιτισμένου κόσμου.
  • Την τελευταία δεκαετία υπάρχει μεγάλη αύξηση των παχύσαρκων παιδιών.
  • Τα Ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη.
  • Οι βάσεις της σωστής διατροφής πρέπει να μπαίνουν από πολύ μικρή ηλικία.
  • Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
  • Η υγιεινή διατροφή εξασφαλίζει στον ανθρώπινο οργανισμό σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία, ομορφιά και απόδοση στην εργασία – σχολείο.
  • Οι επιλογές των νέων ατόμων για το φαγητό, επηρεάζονται από τις διαφημίσεις στην τηλεόραση, διαφημίσεις με φαγητά με χαμηλή διατροφική αξία.
  • Τα περισσότερα από τα τρόφιμα που διαφημίζονται ανάμεσα στα παιδικά προγράμματα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, αλάτι και ζάχαρη, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου διαφημίσεις για υγιεινές τροφές, όπως φρούτα και λαχανικά.
  • Η κατανάλωση ακατάλληλων τροφίμων με αμφίβολη θρεπτική αξία σε άσχετες ώρες, πολύ πιθανόν, είναι η αιτία μερικών ασθενειών που ως τώρα αποτελούσαν γνώρισμα των ενηλίκων και που εμφανίζονται τώρα σε όλο και μικρότερες ηλικίες όπως: η υπέρταση, η παχυσαρκία, η κατάρρευση του ανοσοποιητικού συστήματος…
  • Η εκπαίδευση του καταναλωτή είναι έργο που συντελείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του (δια Βίου Εκπαίδευση).
  •  Η υγεία δεν είναι το παν, αλλά χωρίς υγεία τα πάντα είναι ένα τίποτα (Schopenhauer).
Οι μαθητές συνέδεσαν το πρόγραμμά τους με ενότητες των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος και συγκεκριμένα
  • Στο μάθημα της Γλώσσας μελέτησαν κείμενα και επιστημονικά άρθρα σχετικά με θέματα υγιεινής διατροφής αλλά και για το ρόλο που ασκούν οι διαφημίσεις στις καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές των μαθητών.
  • Στο μάθημα της Φυσικής μίλησαν για τη λειτουργία της θρέψης, τη χημική σύσταση των τροφών, το μεταβολισμό των θρεπτικών ουσιών.
  • Στο μάθημα της Ιστορίας γνώρισαν τα είδη τροφών που κατανάλωναν οι άνθρωποι κατά την περίοδο του Μινωικού, του Μυκηναϊκού, του Ρωμαϊκού και Βυζαντινού πολιτισμού, αλλά και τις φυσικές δραστηριότητες αυτών των λαών και των ηρώων του.
  • Στο μάθημα των Θρησκευτικών μίλησαν για τη νηστεία και δίαιτα και ανέλυσαν την περιεκτικότητα των νηστίσιμων τροφών σε θρεπτικά συστατικά.
  • Στα Μαθηματικά συγκέντρωσαν δεδομένα σχετικά με τις ποσότητες θρεπτικών συστατικών που καταναλώνουμε καθημερινά και λύσανε προβλήματα στα ποσοστά.
  • Στο μάθημα της Γεωγραφίας εξέτασαν τα είδη τροφών που καταναλώνουν οι λαοί που ζουν σε διαφορετικά κλιματολογικά περιβάλλοντα
  • Στο μάθημα της Εικαστικής Αγωγής έφτιαξαν μακέτα με τις ομάδες τροφών και την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής.
Τα παιδιά μίλησαν επίσης:
  • Για την ευεργετική θρεπτική αξία του ελληνικού ελαιόλαδου.
  • Τη μεγάλη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.
  • Τη μεγάλη κατανάλωση δημητριακών και οσπρίων.
  • Τη μικρή κατανάλωση κρεάτων και γαλακτοκομικών.
  • Τη μικρή κατανάλωση γλυκισμάτων και αεριούχων ποτών.
Έδωσαν ραντεβού για περισσότερες, ακόμα πιο πλούσιες και πρωτότυπες, δραστηριότητες με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Πρόλαβαν, όμως, να γράψουν και να τραγουδήσουν εν χορώ ένα τραγούδι:
 
Για να είμαστε καλά,
τρώμε μεσογειακά,
πάντα βιολογικά,
φρούτα και λαχανικά
 
Όχι λέμε στο αλμυρό
και στο γρήγορο το φαγητό.
 
Συχνά ψάρι στο τραπέζι
τα λιπαρά δεν έχουν θέση!
Ούτε ζάχαρη πολλή
που το πάχος προκαλεί!
 
Ναι στο γάλα, στα τυριά
όμως άπαχα παιδιά!
 
Οι μαθητές παρουσίασαν τα αποτελέσματα της εργασίας τους σε εκδήλωση στις 13 Ιουνίου 2007 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Σχολικού Συγκροτήματος των συμπραττουσών σχολικών μονάδων στου Ζωγράφου Αττικής.
Παρόντες όλα τα χαρούμενα πρόσωπα των μαθητών, των γονέων και κηδεμόνων τους, των δασκάλων, των διευθυντών και υποδιευθυντών, της παιδαγωγικής ομάδας, μουσικών, θεατρολόγων, σχολικών συμβούλων, των υπευθύνων του Γραφείου Αγωγής Υγείας της Α' Δ/νσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών, εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Η κατάμεστη αίθουσα εσείετο από τα χαρούμενα τραγούδια, τους χορούς, τα αστεία, τους έξυπνους διαλόγους, τις ενθουσιωδείς φωνές, τα επίκαιρα συνθήματα, τα σκετσάκια των παιδιών όλων των τάξεων και των έξι σχολείων.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με χαιρετισμούς και ακολούθησαν τα εξής θέματα:
  • «Γρήγορη τροφή... Φούσκωμα πολύ» (Ε’ τάξη 15ο Δημ.Σχ. Ζωγράφου)
  • «Καταναλώνω με μυαλό... την τροφή δε σπαταλώ» (Β’ τάξη 3ου Δημ.Σχ. Ζωγράφου)
  • «Παιχνιδομαγειρεματα» (Στ’ τάξη 8ου Δημ. Σχ. Ζωγράφου)
  • «Απλές καθημερινές ιστορίες» (Ε’ τάξη 7ου Δημ. Σχ. Ζωγράφου)
  • «Ο χορός των τροφών» (Α’ τάξη 16ου Δημ. Σχ. Ζωγράφου)
  • «Χωρίς λόγια» (Ε’ τάξη 12ου Δημ. Σχ. Ζωγράφου)
  • «Χέρια Ψηλά» (Όλοι μικροί, μεγάλοι μαζί...)


Το πρόγραμμα τελείωσε σε συγκινησιακή ατμοσφαιρα με την απονομή επαίνων και αναμνηστικών.

 

Στιγμιότυπα από την Εκδήλωση "Τρέφομαι υγιεινά - Καταναλώνω σωστά"

Θεατρικό παιδιών

Δείτε το video

Τραγούδι τέλους παιδιών

Δείτε το video


      Εκτυπώσιμη Μορφή Εκτυπώσιμη Μορφή       
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας