e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Δεκέμβριος 2007 - 4o 'Αλλα Τεύχη

Κύριο 'Αρθρο
 

Μήνυμα αγάπης και ελληνικότητας από τη Γερμανία

Οι Έλληνες της διασποράς στη Γερμανία αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα Ελλήνων που αγωνίζονται να κρατήσουν την ελληνικότητά τους...

διατηρώντας ανόθευτη τη μητρική τους γλώσσα, την πολιτισμική τους ταυτότητα, τη θρησκευτική τους κληρονομιά και όλα τα στοιχεία του πολιτισμού μας, όπως αυτά εκφράζονται στη καθημερινή τους ζωή μέσα από παραδόσεις, ήθη και έθιμα, χορούς και τραγούδια της πατρίδας μας. Φορείς αυτής της προσπάθειας είναι τα πολυάριθμα σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης έχοντας ποικίλες μορφές με τις οποίες και οργανώνεται η ελληνική εκπαίδευση στο εξωτερικό. Η υπόθεση της μόρφωσης των παιδιών των Ελλήνων εργαζομένων στην Γερμανία συνιστά εδώ και πολλά χρόνια υψηλή προτεραιότητα των ίδιων των γονέων ατομικά, και ειδικότερα των Ελληνικών Κοινοτήτων και των διαφόρων Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι μέσα από την εκπαίδευση βρίσκουν έκφραση και βάση όλα εκείνα που ενώνουν τους Έλληνες και έτσι δομείται ένα κοινό σημείο αναφοράς για την προαγωγή της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.

  
Οι κατά τόπους Ελληνικές Κοινότητες στηρίζουν ενεργά τη προσπάθεια αυτή με την αρωγή τους σε όλα τα θέματα, τόσο τα εκπαιδευτικά όσο και τα πολιτιστικά, μέσα από τις πολύπλευρες δραστηριότητες και εκδηλώσεις τους. Η ίδια η τοπική ελληνική κοινωνία είναι που επιζητά την ελληνική παιδεία για αυτό και το ελληνικό κράτος φροντίζει διαρκώς για τη διατήρηση και καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και των ελληνικών πολιτιστικών και πολιτισμικών στοιχείων διεθνώς.  

Σκοπός της Ελληνικής Παιδείας στο εξωτερικό
Στο άρθρο 1 του Νόμου 2413/96 που αφορά στην ελληνική παιδεία στο εξωτερικό αναφέρεται ότι ο σκοπός μιας τέτοιας προσπάθειας είναι πολλαπλός. Συγκεκριμένα, οι επιμέρους στόχοι είναι η καλλιέργεια και η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, η ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας, η διαμόρφωση της προσωπικότητας των ελληνοπαίδων και η ενίσχυση της αυτογνωσίας και αυτοπεποίθησής τους, η προβολή και διάδοση της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής και ορθόδοξης παράδοσης και του ελληνικού πολιτισμού στις άλλες χώρες, η ανάδειξη των ιδιαίτερων πολιτιστικών στοιχείων, των παραδόσεων και της ιστορίας του ελληνισμού που ζει σε διάφορες περιοχές της γης, καθώς και η προβολή και αξιοποίηση των στοιχείων αυτών, η αξιοποίηση της γνώσης και της εμπειρίας του ελληνισμού της διασποράς για την ανάπτυξη της επιστήμης, του πολιτισμού και της παιδείας, και η συμβολή στην αμοιβαία κατανόηση, την ειρηνική συμβίωση και συνεργασία ατόμων και ομάδων διαφορετικής προέλευσης και πολιτιστικής παράδοσης, που ζουν στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Επίσης, η ελληνική παιδεία στο εξωτερικό αποβλέπει στην ενίσχυση προγραμμάτων και μορφών της ελληνικής εκπαίδευσης, που θα ανταποκρίνονται στις συνθήκες που επικρατούν στην κάθε χώρα, ενώ θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις εκπαιδευτικές, ψυχολογικές, κοινωνικές καθώς και πολιτιστικές ανάγκες των ελληνοπαίδων και του ελληνισμού της διασποράς γενικότερα. Με την ίδια αυτή προσέγγιση θα ενισχύονται προγράμματα και μορφές οργάνωσης της ελληνικής παιδείας που θα απευθύνονται και σε κατοίκους των άλλων χωρών.

Τυπολογία φορέων και μορφών εκπαίδευσης
Οι διαφορετικές συνθήκες και η διαφορετική πολιτισμική, κοινωνική και γλωσσική ανάπτυξη των ομογενών οδήγησαν σε διαφορετικές ανάγκες και εξηγούν τη διαφοροποιημένη οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στις διάφορες χώρες του εξωτερικού. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου 2413/96, φορείς της ελληνικής παιδείας στο εξωτερικό μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:
  • Οι ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές
  • Η ορθόδοξη Εκκλησία ή άλλες εκκλησίες
  • Οι Ελληνικές κοινότητες
  • Οι σύλλογοι γονέων
  • Οι εκπαιδευτικές ή άλλες αρχές των άλλων χωρών
  • Ελληνικά ιδρύματα, πολιτιστικοί ή μορφωτικοί σύλλογοι, σωματεία και άλλα νομικά και φυσικά πρόσωπα
  • Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των Ευρωπαϊκών σχολείων
Όσον αφορά τις εκπαιδευτικές μονάδες ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης σημειώνεται ότι παρέχεται και ξενόγλωσσο μέρος του προγράμματος, που διαμορφώνεται από το φορέα αυτών σε συνεργασία με τις εκπαιδευτικές αρχές της άλλης χώρας και εγκρίνεται από το Ι.Π.Ο.Δ.Ε. Οι διάφορες μορφές της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό διακρίνονται σε αυτές που είναι ενταγμένες στο επίσημο σχολικό πρόγραμμα της χώρας υποδοχής και σε αυτές που δεν είναι ενταγμένες στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας υποδοχής.

Ενταγμένες στο επίσημο σχολικό πρόγραμμα
  • Ημερήσια Ενταγμένα Σχολεία (δίγλωσσα ή/και τρίγλωσσα)
  • Διδασκαλία της μητρικής γλώσσας από τα ίδια τα κρατικά ή ιδιωτικά σχολεία μέσα στο προβλεπόμενο ωράριο.
  • Δίγλωσσες τάξεις όπου εφαρμόζεται το κανονικό πρόγραμμα της χώρας υποδοχής και παράλληλα διδάσκεται η ελληνική γλώσσα, ο πολιτισμός και άλλα μαθήματα στην ελληνική γλώσσα.
  • Τμήματα Διδασκαλίας της Ελληνικής ως ξένης (ή δεύτερης ) γλώσσας σε κρατικά και ιδιωτικά / ανεξάρτητα σχολεία στο πλαίσιο της υποχρεωτικής διδασκαλίας κάποιας ξένης γλώσσας.
  • Διαπολιτισμικά σχολεία.
  • Κέντρα τηλεκπαίδευσης όπου γίνεται η διδασκαλία της ελληνικής με την μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Μη ενταγμένες στο επίσημο σχολικό πρόγραμμα
Τμήματα μητρικής γλώσσας με τη μορφή των «Σαββατιανών» και απογευματινών τμημάτων που οργανώνονται από το Ελληνικό κράτος, τις ενορίες, τις κοινότητες, άλλους παροικιακούς φορείς ή σε μερικές περιπτώσεις από τους επίσημους φορείς των χωρών υποδοχής
  • Αμιγή Ελληνικά σχολεία: πρόκειται για σχολεία που ακολουθούν το ελληνικό αναλυτικό πρόγραμμα και αναγνωρίζονται ως ισότιμα με τα ελληνικά σχολεία
  • Ευρωπαϊκά Σχολεία:σε όποια σχολεία υπάρχει ικανός αριθμός μαθητών λειτουργεί «ελληνικό τμήμα», ενώ στις περιπτώσεις έλλειψης ικανού αριθμού μαθητών για τη δημιουργία «ελληνικού τμήματος» λειτουργούν τμήματα μητρικής γλώσσας.
  • Τμήματα διδασκαλίας της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας που λειτουργούν σε κέντρα διδασκαλίας ξένων γλωσσών, πολιτιστικά ιδρύματα και πανεπιστήμια
  • Κοινοτικά σχολεία ενηλίκων
  • Κατηχητικά σχολεία
Ειδικότερα στη Γερμανία
Στη Γερμανία συναντάμε συγκεκριμένες μορφές εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα:
  • Αμιγή ελληνικά σχολεία. Είναι στην ευθύνη του Υπ.Ε.Π.Θ και διέπονται από την εκπαιδευτική νομοθεσία και τα αναλυτικά προγράμματα που εφαρμόζονται στα ελληνικά δημόσια σχολεία της ημεδαπής. Φοιτούν μαθητές ελληνικής καταγωγής, αφού προσκομίσουν ειδική άδεια αποδέσμευσης από την υποχρέωση φοίτησης στα αντίστοιχα γερμανικά σχολεία. Διδάσκουν εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι του Υπ.Ε.Π.Θ., καθώς και ομογενείς ή αλλογενείς εκπαιδευτικοί της γερμανικής γλώσσας με σύμβαση εργασίας. Είναι αναγνωρισμένα από τη γερμανική πλευρά ως ιδιωτικά σχολεία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Επίσης, λειτουργούν Ελληνικά νηπιαγωγεία φορείς των οποίων είναι το Υπ.Ε.Π.Θ., η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Ευαγγελική και Καθολική Εκκλησία και οι Ελληνικές Κοινότητες. Σε αυτά εφαρμόζεται το προβλεπόμενο από το Υπ.Ε.Π.Θ. αναλυτικό πρόγραμμα εμπλουτισμένο με περισσότερα στοιχεία ελληνικής γλώσσας, ελληνικής παράδοσης, ελληνικού πολιτισμού καθώς και ορθόδοξης διδασκαλίας.
  • Τμήματα ελληνικής γλώσσας ενταγμένα στα γερμανικά σχολεία. Στα τμήματα αυτά, που βρίσκονται υπό την ευθύνη της γερμανικής πλευράς, διδάσκουν ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί και εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι από το Υπ.Ε.Π.Θ., οι οποίοι  προσλαμβάνονται και αμείβονται από τη γερμανική πλευρά. Φοιτούν προαιρετικά Έλληνες μαθητές των γερμανικών σχολείων γενικής παιδείας. Η διδασκαλία στα τμήματα αυτά είτε εντάσσεται στο κανονικό πρωινό πρόγραμμα των γερμανικών σχολείων είτε λαμβάνει χώρα μετά την ολοκλήρωση του κανονικού προγράμματος, κατά τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες.
  • Τάξεις δίγλωσσης εκπαίδευσης ενταγμένες στα σχολεία της Γερμανίας. Στις τάξεις αυτές, που βρίσκονται υπό την ευθύνη της γερμανικής πλευράς, φοιτούν Έλληνες μαθητές Το πρόγραμμα διδασκαλίας είναι δίγλωσσο και η διδασκαλία είναι ενσωματωμένη στο πρωινό πρόγραμμα των γερμανικών σχολείων. Τα μαθήματα στην ελληνική γλώσσα διδάσκουν Έλληνες εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι από το Υπ.Ε.Π.Θ., οι οποίοι προσλαμβάνονται και αμείβονται από τις γερμανικές αρχές για το διάστημα που υπηρετούν στις ενταγμένες τάξεις.
  • Μη ενταγμένα τμήματα ελληνικής γλώσσας. Τα τμήματα αυτά λειτουργούν με ευθύνη του Υπ.Ε.Π.Θ. κυρίως τα απογεύματα. Σε αυτά η φοίτηση είναι προαιρετική και εργάζονται αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί του Υπ.Ε.ΠΘ. Τα μαθήματα που διδάσκονται είναι τα «μαθήματα ταυτότητας» (Ελληνικά, Ιστορία, Γεωγραφία, Θρησκευτικά) των οποίων η διδασκαλία διαρκεί από 2 έως 12 ώρες.
Άλλες περιπτώσεις είναι:
  • Τα Ελληνικά Δημοτικά και Γυμνάσια της Βαυαρίας. Τα σχολεία αυτά είναι εγκεκριμένα ως αναπληρωματικά (Ersatzschulen), εποπτεύονται και χρηματοδοτούνται από το Βαυαρικό Υπουργείο Παιδείας και εφαρμόζουν ειδικά αναλυτικά προγράμματα (18-22 ώρες ελληνόφωνο πρόγραμμα, 7-17 ώρες γερμανόφωνο πρόγραμμα). Η όλη λειτουργία τους διέπεται από τη γερμανική νομοθεσία.
  • Το Κρατικό Ευρωπαϊκό Σχολείο Βερολίνου (Κ.Ε.Σ.Β). Πρόκειται για κρατικό ολοήμερο σχολείο με ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Εντάσσεται στο γερμανικό ευρωπαϊκό σύστημα και προσφέρει τη δυνατότητα πλήρους Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Χορηγούνται όλοι οι προβλεπόμενοι τίτλοι σπουδών των γερμανικών σχολείων. Η γερμανική και η εθνική γλώσσα του κάθε σχολείου διδάσκονται ισότιμα ως μητρική και ως εταιρική. Το γερμανο-ελληνικό Κ.Ε.Σ.Β. ιδρύθηκε το σχολικό έτος 1996-1997. Η όλη  λειτουργία του διέπεται από τις αρχές της γερμανικής σχολικής νομοθεσίας. Κατά το τρέχον σχολικό έτος (2003-2004) λειτουργούν δύο γερμανο-ελληνικά Κ.Ε.Σ.Β. της Πρωτοβάθμιας και δύο σχολεία της Δευτεροβάθμιας. Στο γερμανο-ελληνικό Κ.Ε.Σ.Β. δεν προβλέπεται η λειτουργία Hauptschule. Τα ελληνικά και τα γερμανικά είναι ισότιμες γλώσσες και διδάσκονται ήδη από την προσχολική τάξη κατά 50% από Έλληνες και 50% από Γερμανούς εκπαιδευτικούς. Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί  που διδάσκουν στο σχολείο είναι αποσπασμένοι από την Ελλάδα και έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους Γερμανούς συναδέλφους τους. Τα αναλυτικά προγράμματα του σχολείου συντάσσονται από ειδική επιτροπή, υπεύθυνη για τα προγράμματα όλων των σχολείων.
Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας – Το παράδειγμα του Offenbach
Τα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας αποτελούν αριθμητικά τις περισσότερες αυτόνομες εκπαιδευτικές μονάδες που συναντάμε στη Γερμανία και είναι διάσπαρτα σε όλες τις πόλεις όπου υπάρχει ελληνισμός. Οι Έλληνες γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στο Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας που είναι πιο κοντά στον τόπο κατοικίας τους προκειμένου να τους προσφέρουν τη δυνατότητα να αποκομίσουν τα οφέλη που προσφέρονται από την ελληνική παιδεία. Προτίθενται μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να διανύσουν ακόμη και αρκετά χιλιόμετρα προκειμένου να φτάσουν στο πλησιέστερο Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού της εκπαίδευσης, επιβάλλεται η άψογη συνεργασία τόσο του εκάστοτε εκπαιδευτικού με τους γονείς και τα παιδιά όσο και του Γραφείου Συντονιστή Εκπαίδευσης με τους κατά τόπους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων και τις Ελληνικές Κοινότητες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας άψογης συνεργασίας συναντήσαμε στην περίπτωση των Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας του Offenbach.

 
Το Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης Φραγκφούρτης είναι υπεύθυνο για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Τσεχία και στα κρατίδια της Έσσης, Rheinland-Pfalz και Saarland στη Γερμανία. Η συνεργασία του Γραφείου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς που αποσκοπούν στην βελτίωση και προώθηση της ελληνικής εκπαίδευσης στο εξωτερικό είναι υποδειγματική και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η άψογη συνεργασία με την Ελληνική Κοινότητα του Offenbach. Το Offenbach βρίσκεται σε απόσταση περίπου 11 χιλιομέτρων από τη Φραγκφούρτη και στην τελευταία επίσημη απογραφή καταμετρήθηκαν γύρω στους 5.000 καταγεγραμμένους Έλληνες. Στο Offenbach συναντάμε μία από τις πολυπληθέστερες και πιο ενεργές Ελληνικές Κοινότητες στη Γερμανία. Οι κινήσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην προώθηση της ελληνικής εκπαίδευσης καταδεικνύουν τόσο την θέληση των Ελλήνων του Offenbach όσο και την άψογη συνεργασία τους με το Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης Φραγκφούρτης.

 
Στο σχεδιασμό της σχολικής χρονιάς 2005-06 ο Συντονιστής Εκπαίδευσης Φραγκφούρτης κ. Ι. Γεωργακόπουλος ενέταξε και υλοποίησε συγκεκριμένες στοχοθεσίες και δράσεις για τον Ελληνισμό του Offenbach. Έθεσε σε λειτουργία το Νηπιαγωγείο ως διθέσιο παράλληλα με ένα δίγλωσσο Ελληνογερμανικό Νηπιαγωγείο, αύξησε την οργανικότητα του Δημοτικού σχολείου από έναν δάσκαλο σε δύο (ένας δάσκαλος στη διασπορά για την Παιδεία Ομογενών ισοδυναμεί με τρεις δασκάλους), καθώς επίσης και δύο καθηγητές κλάδου ΠΕ02 (φιλολόγους) για Γυμνασιακές και Λυκειακές τάξεις. Παράλληλα, λειτούργησε από το 2006 μέχρι σήμερα τμήμα Ελληνομάθειας του οποίου τα αποτελέσματα στις εξετάσεις Ελληνομάθειας τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκαν σε ποσοστά επιτυχίας 80%-90%. Κυρίως θα πρέπει να αναφερθεί ότι, λόγω οικονομικών δυσκολιών της Ελληνικής Κοινότητας Offenbach, με απόφαση του Συντονιστή Εκπαίδευσης Φραγκφούρτης, συγκροτήθηκε Σχολική Επιτροπή, όπως προβλέπει ο Νόμος, και το ελληνικό κράτος επιχορηγεί πλήρως το Σχολείο στο Offenbach από το σχολικό έτος 2006-07. Η επιχορήγηση γίνεται από το Υπουργείο Παιδείας αποκλειστικά και εφέτος, ειδικά με ενέργειες τόσο του Υπουργού Παιδείας Ευρυπίδη Στυλιανίδη όσο και των υπηρεσιακών παραγόντων των οικονομικών υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ, εστάλη η επιταγή για τη μίσθωση του κτιρίου του σχολείου και αναμένεται να παραδοθεί στη Σχολική Επιτροπή εντός του μηνός Δεκεμβρίου 2007. Αυτό αποτελεί άλλη μια κίνηση του νέου Υπουργού που δίνει προτεραιότητα στην Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση εξωτερικού έχοντας βέβαια ο ίδιος την εμπειρία τόσο από την παραμονή του στη Γερμανία όσο και από τις μεταπτυχιακές σπουδές του.
 
Το προεδρείο της Ελληνικής Κοινότητας του Offenbach και όλα τα μέλη της, συνέβαλαν τα μέγιστα στην προσπάθεια αυτή της προώθησης της ελληνικής εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει αυξηθεί ο αριθμός των μαθητών και να παρουσιάζει ολοένα και περισσότερο αυξητικές τάσεις. Παράλληλα, οργανώνει εορτές και εκδηλώσεις που προάγουν τον ελληνικό πολιτισμό και συγκεντρώνουν τη νεολαία σφυρηλατώντας με αυτόν τον τρόπο τους δεσμούς με την Πατρίδα μας την Ελλάδα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στους χώρους της Ελληνικής Κοινότητας Offenbach προσφέρονται μαθήματα ελληνικών χορών τα οποία παρακολουθεί μεγάλος αριθμός παιδιών αλλά και εφήβων. Αλλά και οι εκδηλώσεις της Ελληνικής Κοινότητας Offenbach είναι πολλές και πάντα με κοινό γνώμονα το ελληνικό στοιχείο.
 

Δείτε στο video τους μαθητές να τραγουδούν

Με αφορμή τη γιορτή των Χριστουγέννων και τον ερχομό του νέου έτους, διατρανώνεται το μήνυμα της αγάπης μέσα από εκδηλώσεις όπως είναι η γιορτή των μαθητών του σχολείου. Οι μικροί μαθητές, κάνοντας άριστη χρήση της ελληνικής γλώσσας, διαβάζουν ποιήματα, ψάλουν τα κάλαντα, παίζουν θέατρο, χορεύουν παραδοσιακούς χορούς και αποδεικνύουν ότι το μέλλον μπορεί να είναι αισιόδοξο όσο τα θεμέλια για την νεολαία μας στηρίζονται από την ελληνική εκπαίδευση και την αγαστή συνεργασία όλων των παραγόντων.
 
Η αναφορά στη συγκεκριμένη Ελληνική Κοινότητα έγινε ως παράδειγμα αγαστής συνεργασίας και είναι κοινή διαπίστωση ότι σε αυτά τα πλαίσια κινείται η συνεργασία του συγκεκριμένου Γραφείου Συντονιστή Εκπαίδευσης και με τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς που σκοπό έχουν την διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού. Τα όποια προβλήματα προκύπτουν μπορούν να βρουν λύση αρκεί όλοι μαζί να προσπαθούν για τον κοινό σκοπό έτσι ώστε οι επόμενες γενιές να διατηρούν ως παρακαταθήκη όλα τα καλά της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.

      Εκτυπώσιμη Μορφή Εκτυπώσιμη Μορφή       
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας