e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Μάρτιος 2009 - 17ο 'Αλλα Τεύχη

Πολιτισμός και Εκπαίδευση
 

Το Σύμπαν: Δικό σου να το Ανακαλύψεις

Εορτασμός του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας στην Ελλάδα
 
Ξεσκονίστε τις εγκυκλοπαίδειες για το διάστημα, πάρτε θέση μπροστά στο τηλεσκόπιο και ετοιμαστείτε για μια μεγάλη περιπέτεια σε μακρινούς πλανήτες! Το 2009 θα γιορταστεί στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο, το Διεθνές Έτος Αστρονομίας, με μια σειρά ξεχωριστών εκδηλώσεων, που σκοπό έχουν να φέρουν εκπαιδευτικούς, μαθητές, αλλά και κάθε πολίτη πιο κοντά στην επιστήμη της Αστρονομίας.

Συγκεκριμένα, το 2009 έχει ανακηρυχθεί από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση και την UNESCO ως Διεθνές Έτος Αστρονομίας με κεντρικό θέμα «Το Σύμπαν: Δικό σου να το Ανακαλύψεις». Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς θα δοθεί έμφαση διεθνώς σε εκπαιδευτικές δράσεις και στην ευρεία συμμετοχή του κοινού κυρίως των παιδιών και των νέων στις εκδηλώσεις. Ήδη πολλές χιλιάδες άτομα σε πάνω από 135 χώρες ασχολούνται με την προετοιμασία των δράσεων αυτών, σχηματίζοντας το μεγαλύτερο στον κόσμο αστρονομικό δίκτυο που έχει ποτέ δημιουργηθεί.
 
Το Διεθνές Έτος Αστρονομίας σηματοδοτεί την 400η επέτειο της πρώτης αστρονομικής παρατήρησης με τηλεσκόπιο από το Γαλιλαίο. H Γενική Συνέλευση του (ΟΗΕ) είχε εκδώσει σχετικό ψήφισμα στο τέλος του 2007, υποστηρίζοντας την πρωτοβουλία αυτή. Στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες, έχει συγκροτηθεί Εθνική Επιτροπή για την οργάνωση του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας 2009 με πρόεδρο τον καθηγητή κ. Χ. Γούδη, Πρόεδρο του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επικεφαλή της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.
 
H τελετή έναρξης εορτασμού του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας 2009 για την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε σε ειδική πανηγυρική εκδήλωση, την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2009, στο νέο ψηφιακό πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Η εκδήλωση ετέθη υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολου Παπούλια, o οποίος σε χαιρετισμό που απέστειλε, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι: «η σχέση της ελληνικής σκέψης με την αστρονομία υπήρξε κυριολεκτικά καταλυτική για την πρόοδό της» και ευχήθηκε οι δράσεις που θα αναληφθούν, «να προωθήσουν την αστρονομία, τόσο στο επιστημονικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο της διάδοσής της στον ευρύτερο πληθυσμό». Ακολούθησε  η προβολή του μαγνητοσκοπημένου χαιρετισμού που απέστειλε η κ. Κ. Τσεσάρσκυ, Πρόεδρος της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως (IAU).
 
Σε δικό του χαιρετισμό, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος, κ. Λ. Δημητριάδης-Ευγενίδης, επεσήμανε τη σημασία της εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης στη σύγχρονη εποχή. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Γούδης, ο οποίος υπογράμμισε ότι το Έτος αυτό δίνει την ευκαιρία για παγκόσμιο εορτασμό της Αστρονομίας και της συμβολής της στην κοινωνία και τον πολιτισμό, με έμφαση στην εκλαΐκευση, την ευαισθητοποίηση του κοινού και τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων σε δραστηριότητες, που θα λάβουν χώρα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Σημείωσε επίσης ότι ο κύριος στόχος των δράσεων είναι να βοηθήσουν τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει τη θέση του στο σύμπαν και να εκτιμήσει την επίδραση της γνώσης της επιστήμης της Αστρονομίας στην καθημερινότητα, φιλοδοξώντας να συμβάλει έτσι στην οικοδόμηση μιας ισορροπημένης και ειρηνικής κοινωνίας.
 
Ακολούθως, ο κ. Δ. Σιμόπουλος, διευθυντής του νέου ψηφιακού πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, προλόγισε τη νέα ψηφιακή παράσταση «Ο Θάνατος των Άστρων», η οποία προβλήθηκε στη συνέχεια της διοργάνωσης και με την οποία το Πλανητάριο εγκαινιάζει το πρόγραμμα εορτασμού του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας για την Ελλάδα. Η παράσταση ταξιδεύει το θεατή στο θαυμαστό κόσμο του σύμπαντος και των αστρικών εκρήξεων, εξηγεί ότι τα άστρα, όπως και κάθε τι άλλο στο σύμπαν, γεννιούνται, εξελίσσονται και κάποια στιγμή πεθαίνουν. Δείχνει επίσης ότι ο εκρηκτικός θάνατος ενός άστρου είναι ταυτόχρονα ένα τέλος και μια αρχή και βοηθά να κατανοήσουμε γιατί χωρίς τις αστρικές εκρήξεις δε θα υπήρχε η Γη, δε θα υπήρχαν βράχια και βότσαλα, δε θα υπήρχαν φυτά και ζώα, δε θα υπήρχε ο ίδιος ο άνθρωπος.
 
Η σχέση της Αστρονομίας με τον ελληνικό χώρο και πολιτισμό, όπως επισημαίνει η Ακαδημία Αθηνών, είναι στενότατη, αφού πολλές από τις ανακαλύψεις των βασικών αστρονομικών εννοιών έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Οι Έλληνες φιλόσοφοι και αστρονόμοι έκαναν τους πρώτους υπολογισμούς για το μέγεθος της Γης καθώς και την απόσταση ανάμεσα σε αυτήν, τη Σελήνη και τον Ήλιο, εξήγησαν το φαινόμενο των εκλείψεων, και προσπάθησαν να κατανοήσουν τις κινήσεις των πλανητών (Αρίσταρχος, Πτολεμαίος, Ίππαρχος, κλπ.). Ακόμη και το γεγονός ότι ο γαλαξίας μας αποτελείται από πολυάριθμα αστέρια, σαν τον Ήλιο, τα οποία είναι αμυδρά γιατί απλά βρίσκονται πολύ μακρύτερα, προτάθηκε πριν από σχεδόν 2.400 χρόνια από το Δημόκριτο.
 
Στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας στον εορτασμό του έτους Αστρονομίας, το Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών (ΚΕΑΕΜ) προγραμματίζει σειρά εκλαϊκευτικών ομιλιών, που θα δώσουν Ακαδημαϊκοί, αντεπιστέλλοντα μέλη της Ακαδημίας και ερευνητές του ΚΕΑΕΜ. Οι διαλέξεις θα γίνονται δύο ανά μήνα, ημέρα Τετάρτη και ώρα 7 μ.μ. στην ανατολική αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή              
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας