Το Πατρινό Καρναβάλι περιλαμβάνεται στα κορυφαία της Ευρώπης. Είναι το πολυπληθέστερο σε συμμετοχή μεταμφιεσμένων, με αριθμό 40.000μασκαράδων στη μεγάλη παρέλαση, μαζί με αυτό του Nottingham στο Λονδίνο και είναι αναμφισβήτητα 1^ο στην Ευρώπη σε συμμετοχή νέων και γι' αυτό 1^ο σε κέφι και σε πάθος.

Ξεκίνησε πριν 180 χρόνια περίπου και είχε μια ενδιαφέρουσα ιστορικά διαδρομή και μετεξέλιξη. Αρχικά, από το 1829, ως χοροί bals-masqués στα σπίτια των ντόπιων μεγαλοαστών. Κάποια στιγμή, από το 1870 και μετά οι ίδιοι χρηματοδοτούν την κατασκευή καρναβαλικών αρμάτων και καθιερώνεται και η παρέλαση. Χοροί και παρέλαση είναι για πολλές δεκαετίες το επίσημο και γνωστό πατρινό καρναβάλι εκτός συνόρων της πόλης. Στο περιθώριο, βέβαια, υπάρχει και μια λαϊκή εκδοχή του με γλέντια σε ταβέρνες ή σπίτια και με τις μπούλες, δηλαδή μια πρόχειρη μεταμφίεση με ρούχα του αντίθετου φύλου, ρούχα της γιαγιάς κλπ. Λαϊκοί τεχνίτες είναι και οι κατασκευαστές των αρμάτων και μασκαρατών κι ανάλογη η τεχνοτροπία τους. Εκτός από τις μπούλες οι ίδιοι, άλλωστε, δημιουργούν και τα λίγα αλλά χαρακτηριστικά έθιμά του: τον «πόλεμο» με τα κέρινα αυγά, τον σοκολατοπόλεμο, τους χορούς «μπουρμπούλια». Αυτό το καρναβάλι, άλλωστε, είναι καθαρά ιταλογενές και δεν έχει καμία σχέση με τα αποκριάτικα παγανιστικά έθιμα στην υπόλοιπη Ελλάδα που έρχονται από τα βάθη του χρόνου, ακόμα κι από τον αρχαίο θεό Διόνυσο, που με τα με τα φαλλικά σύμβολά τους και την ελευθεριότητα μεταμφιέσεων και τραγουδιών αποτελούν αγροτικές τελετουργίες για τη γονιμότητα της άνοιξης, τη παραγωγικότητα της γης και των κοπαδιών.

    

Το Πατρινό Καρναβάλι περιλαμβάνει, εκτός από άλλα έθιμα και το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού: Οι ομάδες του παιχνιδιού συγκροτούνται είτε από μόνιμες συντροφιές καρναβαλιστών είτε από παρέες στα γυμνάσια και τα λύκεια της πόλης, συνάδελφους στη δουλειά ή γνωστούς στη γειτονιά. Έχουν ένα όνομα ως ομάδα και ένα θέμα - που δίνει και το όνομα κάθε χρονιάς- για τη μεταμφίεσή τους. Αυτά τα παιχνίδια περιλαμβάνουν ερωτήσεις από ιστορία, φιλολογία, μαθηματικά ή από πρακτικές γνώσεις, ασκήσεις πλοήγησης μέσα από κρυμμένα ενδεικτικά στοιχεία διασκορπισμένα σε ολόκληρη τη πόλη, καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς ζωγραφικής, παντομίμας, θεατρικών στιγμιότυπων κι ό,τι άλλο βάλουν στο μυαλό τους οι διοργανωτές του παιχνιδιού. Οι επιδόσεις των ομάδων στις διάφορες φάσεις του παιχνιδιού βαθμολογούνται κι έτσι αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής.

     

Αποκλειστικά πατρινό έθιμο αποτελεί ο χορός των Μπουρμπουλιών. Τα Μπουρμπούλια είναι απογευματινοί χοροί στο Δημοτικό Θέατρο όπου οι γυναίκες προσέρχονται ελεύθερα, χωρίς εισιτήριο και χωρίς συνοδό, αλλά υποχρεωτικά ντυμένες με ένα μακρύ και φαρδύ μαύρο φόρεμα, το επονομαζόμενο ντόμινο και μάσκα, ώστε να μην αναγνωρίζονται. Έχουν τη πρωτοβουλία στο χορό και στην επιλογή καβαλιέρου. Στα χρόνια που οι σχέσεις των δυο φύλλων ήταν υπό αυστηρή επιτήρηση το μπουρμπούλι ήταν μια ετήσια απόδραση και τόπος πραγματικών αλλά και φανταστικών ερωτικών περιπετειών. Γίνονται και σήμερα για να διατηρείται η παράδοση. Αρσενικά στις επάλξεις, έτοιμα να παρασυρθούν στη δίνη ενός θηλυκού κόσμου κρυμμένου σε μαύρα ντόμινο και μαύρες μάσκες.

    

Η ιδιαιτερότητα και το μυστικό της επιτυχίας του πατρινού καρναβαλιού είναι απλά: καθώς ποτέ δεν υπήρξε μιμητική αναπαράσταση χαμένων εθίμων και λειτουργιών αναπτύχθηκε πάντα ως ένα συντονισμένο με την κάθε εποχή καρναβαλικό ξεφάντωμα. Έτσι μετά το 1968, που πολλά στις αντιλήψεις, τις ελευθερίες και τον τρόπο διασκέδασης των νέων αλλάζουν, οι τελευταίοι βρίσκουν τις πόρτες του καρναβαλιού, ανοιχτές κι ελκυστικές, για να εισχωρήσουν σε αυτό και να το κάνουν μαζική δική τους γιορτή. Το κοινωνικό αποτέλεσμα είναι ότι χιλιάδες νέοι άνθρωποι βγαίνουν κάθε χρόνο από την απραξία και τη θέση του θεατή- καταναλωτή στον ελεύθερο χρόνο τους για να ασχοληθούν και να δημιουργήσουν ως πρωταγωνιστές στο δικό τους καρναβάλι. Είναι ένα μήνυμα, μια πρόταση, που επειδή προσφέρει αυτενέργεια, συλλογικότητα αποφάσεων και ενεργειών και πρωταγωνιστικό ρόλο στους νέους στη ψυχαγωγία τους, έχει τη δύναμη και την αξία να περάσει και πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Το μέλλον θα δείξει.

 

Επιστροφή

        Εκτυπώσιμη Μορφή