e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Σεπτέμβριος 2009 - 21ο 'Αλλα Τεύχη

Υγεία
 

Στοπ στο κάπνισμα

Ο Νόμος που προστατεύει την υγεία μας
                            
Από την 1η Ιουλίου 2009 ισχύει και στη χώρα μας, όπως και στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, ο νόμος περί απαγόρευσης του καπνίσματος. Νόμος που «ξεβόλεψε» πολλούς καπνιστές, ανακούφισε τους αντικαπνιστές και άνοιξε έναν κυκεώνα αντιπαραθέσεων σχετικών με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μεν και των δε.

Μέχρι τώρα στην Ελλάδα τα μέτρα για την απαγόρευση του καπνίσματος ήταν αποσπασματικά και συνήθως μη εφαρμόσιμα. Θεσπίστηκε λοιπόν από το Υπουργείο Υγείας ένας Νόμος που δεν απαγορεύει απλώς το κάπνισμα, αλλά σε συνδυασμό με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης αλλάζει τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς.
          
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα αναπτύσσεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα δράσεων για την απαγόρευση του καπνίσματος. Τα κύρια σημεία του Νόμου είναι τα εξής:
  • Απαγόρευση πώλησης προϊόντων καπνού σε ανηλίκους και από ανηλίκους
  • Απαγόρευση χρήσης προϊόντων καπνού σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους, σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, στα αεροδρόμια και όλους τους σταθμούς μεταφορικών μέσων και στα ίδια τα μέσα μεταφοράς , στα κυλικεία κ.ά.
  • Δύνανται να διαμορφώνονται ειδικοί χώροι καπνιζόντων που διαχωρίζονται από την υπόλοιπη αίθουσα και έχουν ειδικές εγκαταστάσεις εξαερισμού.
  • Ειδικά για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εμβαδού έως 70 τ.μ. μπορούν να χαρακτηριστούν, στην άδεια λειτουργίας του ως καταστήματα αποκλειστικά για καπνίζοντες ή μη καπνίζοντες.
  • Σύσταση Ειδικής Υπηρεσίας Προστασίας Ανηλίκων από τον Καπνό και το Αλκοόλ.
Σε κάθε υπεύθυνο διαχείρισης και λειτουργίας και σε όποιον πουλά προϊόντα καπνού σε ανηλίκους, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης έως 1000€ κατά την 1η διαπίστωση, έως 2000€ με τη 2η παράβαση, απαγόρευση της πώλησης προϊόντων καπνού και αλκοολούχων ποτών ή αν δεν πωλούν τα παραπάνω πρόστιμο έως 20000€ στην 3η παράβαση, σε περίπτωση και 4ης παράβασης οριστική ή προσωρινή ανάκληση της άδειας λειτουργίας.
             
Σε κάθε άλλον παραβάτη του Νόμου πρόστιμο έως 500€ ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης.
        
Αποστολή του Νόμου δεν είναι η απαγόρευση αλλά η πρόληψη και η προστασία της υγείας των Ελλήνων.
             
Οι πολιτικές ενάντια στο κάπνισμα που αναπτύσσονται στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες κινούνται στο πλαίσιο των σχετικών κοινοτικών οδηγιών και των κατευθύνσεων της Διεθνούς Συνθήκης κατά του Καπνίσματος FCTC. Μέσα από τις πολιτικές αυτές, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Μ. Βρετανία, η Νορβηγία, κ.ά., πέτυχαν μείωση του ποσοστού των καπνιστών μέχρι και 20 - 25%. Σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει κάποιου είδους μέτρα απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους.
 
Ο Νόμος και οι δράσεις κατά του καπνίσματος δεν έχουν ως στόχο την περιθωριοποίηση και των εξοστρακισμό των καπνιστών. Αντίθετα, αποσκοπούν στην προστασία της υγείας τους. Η απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία διακοπής του καπνίσματος για πολλούς καπνιστές που ήδη σκέπτονταν να απεξαρτηθούν από τη νικοτίνη. Στις χώρες που εφαρμόστηκε ο Νόμος αυτός τα ποσοστά των καπνιστών μειώθηκαν δραματικά.

Μια συχνή ερώτηση είναι το κατά πόσο οι κίνδυνοι για την υγεία του καπνιστή μειώνονται με την διακοπή του καπνίσματος. Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι αποδεδειγμένα. Από τη στιγμή που ένας καπνιστής διακόψει το κάπνισμα ο ανθρώπινος οργανισμός επανορθώνει τη ζημιά, ξεκινώντας μια σειρά από ευεργετικές αλλαγές που θα συνεχιστούν χρόνια:
  • Σε 6 ώρες η παροδική αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης αρχίζουν να επανέρχονται στις αρχικές τιμές.
  • Σε 8 ώρες από τη διακοπή του καπνίσματος τα επίπεδα νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα μειώνονται κατά το ήμισυ και τα επίπεδα οξυγόνου επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα.
  • Στις 24 ώρες το μονοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται από το σώμα.
  • Στις 48 ώρες δεν υπάρχει πλέον νικοτίνη στο σώμα.
  • Σε 3-9 μήνες βελτιώνεται ο βήχας, η δύσπνοια και τα αναπνευστικά προβλήματα, καθώς η πνευμονική λειτουργία αυξάνεται έως και 10%.
  • Στα 5 χρόνια ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται στο μισό του κινδύνου που διέτρεχε ένας καπνιστής.
  • Στα 10 χρόνια ο κίνδυνος αυτός μειώνεται στα ίδια επίπεδα με αυτόν ενός μη καπνιστή. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην περίπτωση του καρκίνου του πνεύμονα, ενώ ο κίνδυνος στους καπνιστές είναι 17 - 19 φορές μεγαλύτερος από ότι τους μη καπνιστές, μετά 10 - 15 χρόνια διακοπής είναι μόνο 5 φορές μεγαλύτερος και μετά από 15 - 20 χρόνια ελάχιστα μεγαλύτερος από τους μη καπνιστές. Σε ό,τι αφορά τη στεφανιαία νόσο, συνολικά, η πιθανότητα προσβολής των πρώην καπνιστών είναι η μισή έναντι εκείνης των καπνιστών. Αντίστοιχα είναι και τα ποσοστά μείωσης του κινδύνου για τις άλλες συνέπειες του καπνίσματος.
Αυτοί που διακόπτουν το κάπνισμα ζουν περισσότερο από αυτούς που συνεχίζουν. Η διακοπή του καπνίσματος στην ηλικία των 50 χρόνων μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας εντός των 15 επομένων ετών κατά 50%. Για μερικούς πρώην καπνιστές και ιδιαίτερα εκείνους που διακόπτουν πριν από την ηλικία των 35 ετών, ο κίνδυνος εμφάνισης ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα επανέρχεται στα ίδια επίπεδα με τον κίνδυνο που διατρέχει κάποιος που δεν έχει καπνίσει ποτέ στη ζωή του.

Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, η πλέον αποτελεσματική μέθοδος στη διακοπή του καπνίσματος, με τα μεγαλύτερα ποσοστά αποχής, είναι οι γνωσιακές - συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις με την παράλληλη χρήση ενίοτε υποκατάστατων νικοτίνης, όπως π.χ. τσίχλα, επίδεσμος ή -κυρίως- η φαρμακευτική ουσία βουπροπιόνη. Οι παρεμβάσεις αυτές θεωρούνται θεραπεία επιλογής για τη διακοπή του καπνίσματος, καθώς τα αποτελέσματά τους διατηρούνται και μετά την παρέλευση 12 μηνών από τη διακοπή (το μεγαλύτερο ποσοστό των υποτροπών εμφανίζεται μέσα στους 6 πρώτους μήνες), με ποσοστά αποχής έως 25.
Σαν κατακλείδα των παραπάνω θα μπορούσε να ειπωθεί πως είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων να ζουν, να εργάζονται και να διασκεδάζουν σε ένα περιβάλλον χωρίς καπνό. Οι επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος στην υγεία επιβάλλουν ιδιαίτερη προσοχή από πλευράς των καπνιστών σχετικά με το πού και πότε μπορούν να καπνίζουν μπροστά σε άλλους. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να γίνει σεβαστό το δικαίωμα αυτό από όλους και κανείς να μην καπνίζει σε κλειστούς δημόσιους χώρους, όπως σε χώρους εργασίας, δημόσιες υπηρεσίες, πλοία, αεροδρόμια, μπαρ, καφετέριες κ.ά.

Επίσης ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε ό,τι αφορά τα παιδιά. Οι ενήλικες οφείλουν να αποφεύγουν να καπνίζουν όταν βρίσκονται κοντά σε παιδιά.
Ας ελπίσουμε ότι ο Νόμος αυτός θα είναι προς όφελος του συνόλου του πληθυσμού και ότι θα επιτύχει το στόχο του, δηλαδή την απόπειρα εξυγίανσης και καλυτέρευσης της ποιότητας ζωής των πολιτών.

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή               1080 προβολές

Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας