e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Νοέμβριος 2007 - 3o 'Αλλα Τεύχη

Νέα για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
 

Μπήκε το νερό στο αυλάκι... Νηπιαγωγείο Σαγκρίου Νάξου

Μια προσπάθεια ώστε το νηπιαγωγείο - το πιο τρυφερό φυτώριο της εκπαίδευσης - να εκφράσει, να καλλιεργήσει και να αναδείξει τις περιβαλλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την εξοικονόμηση και την έλλειψη νερού στις Κυκλάδες - ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες - αποτελεί το πρόγραμμα που πραγματοποίησε το 1/Θ Νηπιαγωγείο Σαγκρίου Νάξου Κυκλάδων κατά το σχολικό έτος 2005-2006. Το πρωτότυπο αυτό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχαν έξι μικροί μαθητές, πέντε προνηπιακής και ένας νηπιακής ηλικίας, βασίστηκε στις παιδαγωγικές αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπ/σης και στους στόχους του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Σ.Σ.) του ΥΠΕΠΘ, και αγκαλιάστηκε με ενθουσιασμό από όλη την τοπική κοινωνία.

To Σαγκρί είναι ένα γνήσιο, παραδοσιακό, γραφικό χωριουδάκι της Νάξου και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα Ελληνικού χωριού της νησιωτικής χώρας με αυξομειώσεις πληθυσμού ανάλογα την εποχή: 100 περίπου κάτοικοι το χειμώνα και 1400 το καλοκαίρι. Δείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα του τοπικού συλλόγου: www.sagri.gr

Το ενδιαφέρον των παιδιών να μάθουν περισσότερα για το νερό, ξεκίνησε με αφορμή το πλύσιμο των χεριών τους πριν από το δεκατιανό τους, καθώς και την εντυπωσιακή θέα του ουράνιου τόξου στον ουρανό μετά από μια ξαφνική μπόρα στα μέσα του Οκτώβρη.
 
Το Σαγκρί, που βρίσκεται σε ένα εύφορο οροπέδιο στη νοτιοανατολική πλευρά της Νάξου, είναι γεμάτο με μαγκανοπήγαδα και ανεμόμυλους που δεν χρησιμοποιούνται πλέον, και αρκετές βρύσες. Μετά από ένα μικρό περίπατο στο Κάτω Σαγκρί, οι εκπαιδευτικοί διαπίστωσαν ότι αρκετά παραδοσιακά σπίτια είχαν πλυσταριό στις αυλές τους, που εξυπηρετούσε παλαιότερα στο πλύσιμο των ρούχων, αλλά και στη λάτρα του σπιτιού.
 
Όλα τα παραπάνω στοιχεία τους οδήγησαν στην απόφαση να μελετήσουν το νερό, προσεγγίζοντάς το με γνώσεις και πληροφορίες που συνδέονται με τον πολιτισμό, τις  συνήθειες, τις τέχνες, τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά, τη γλώσσα, την τεχνολογία. Το πρόγραμμα με τίτλο: «Μπήκε το νερό στ’ αυλάκι…» σχεδιάστηκε με την επίβλεψη της κ. Π. Γεωργιάδου (υπεύθυνης Π.Ε. στο τμήμα Π.Ε. της Παροικιάς Πάρου Κυκλάδων) και υλοποιήθηκε με τη βοήθεια της νηπιαγωγού κ. Μ. Παντελέων από τα μέσα του Φεβρουαρίου του 2006 έως το τέλος Μαΐου.
 
Βασικός στόχος του προγράμματος ήταν εκτός από τις γνώσεις και τις πληροφορίες που θα αποκόμιζαν τα παιδιά, να τεθούν ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και οικονομίας στην κατανάλωση του νερού, καθόλη τη διάρκεια του έτους και ειδικότερα τους θερινούς μήνες λόγω της έλλειψης νερού που δημιουργείται εξαιτίας της έντονης τουριστικής κίνησης στο νησί το καλοκαίρι.
 
Λαμβάνοντας υπόψη τι γνώριζαν τα παιδιά για το νερό και τι ήθελαν να μάθουν, διαμορφώθηκε ένα διάγραμμα σχετικό με τις ενότητες ανάπτυξης του θέματος.

  
Οι δραστηριότητες αναπτύχθηκαν σύμφωνα με το παραπάνω «αραχνόγραμμα», που οι ενότητές του αποτέλεσαν και τους βασικούς στόχους του προγράμματος, οι οποίοι αναλύονται ως εξής:
  • Να γνωρίσουν τα παιδιά το νερό και τη σημασία του στη θρησκεία.
  • Να μάθουν την προέλευσή του, τις ιδιότητές του και να κατανοήσουν τον κύκλο του νερού.
  • Να συνειδητοποιήσουν τη σύνδεσή του με τη λαϊκή μας παράδοση μέσα από παραμύθια, έθιμα, μύθους, αινίγματα, ποιήματα, τραγούδια και παροιμιώδεις εκφράσεις.
  • Να γνωρίσουν τις βρύσες, τα πηγάδια, τις στέρνες και τους μύλους του χωριού τους.
  • Να συνειδητοποιήσουν τη σπουδαιότητα του νερού στη ζωή και τη διατροφή μας.
  • Να αντιληφθούν τις συνέπειες ρύπανσής του.
  • Να μάθουν να διαχειρίζονται σωστά το νερό και τους τρόπους αποθήκευσής του.
Οι εκπαιδευτικές διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι εξής:
  • Συζήτηση 
  • Χρήση εποπτικού υλικού 
  • Επισκέψεις στις βρύσες, στα πηγάδια, στις στέρνες και στους μύλους του χωριού καθώς και μία προγραμματισμένη επίσκεψη - συνοδεία γονέων - στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Νάξου
  • Εμπλουτισμός βιβλιοθήκης με σχετικό υλικό και άντληση πληροφοριών σχετικά με το θέμα
  • Ατομική εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Συμπλήρωση φύλλων εργασίας
  • Μαγειρική
  • Σύνδεση του προγράμματος με άλλα μαθήματα του νηπιαγωγείου όπως μαθηματικά, εικαστικά, θέατρο κ.ά.

Μέθοδοι Παρουσίασης του Προγράμματος:
 

Ραδιοφωνικό Σποτ

Για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του προγράμματος, από τις αρχές Μαΐου 2006 μεταδιδόταν από το ραδιοφωνικό σταθμό Μεσόγειος FM 105.4 το παρακάτω διαφημιστικό σποτ, στο οποίο συμμετείχαν τα παιδιά δανείζοντας τις φωνές τους. Η διαφήμηση για το νερό περιελάμβανε το παρακάτω κείμενο, που αποτελεί σύνθεση της υπεύθυνης Νηπιαγωγού του προγράμματος κ. Μ. Παντελέων:

Να σας πω ένα αίνιγμα;
Ξεκινά απ’ του ουρανού τις γκρίζες πολιτείες,
ταξιδεύει σε πολύχρωμες πλατείες,
και στη θάλασσα πηγαίνει και
μετά ξανανεβαίνει.
Τι είναι;
Ας το χαρούμε κι αυτό το καλοκαίρι χωρίς σπατάλες.
Να μην αφήσουμε καμιά σταγόνα του να πάει χαμένη.
Να το χρησιμοποιήσουμε σωστά, στο σπίτι, στον κήπο, στη βεράντα, στο ξενοδοχείο.
ΝΕΡΟ: ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ.

 

Ανοικτή Εκδήλωση

Επιπλέον, τα αποτελέσματα της προσπάθειας προβλήθηκαν και μέσα από την καλοκαιρινή γιορτή του Νηπιαγωγείου: «Ο γάμος του Χαραλάμπη». Οι νερόμυλοι και οι ανεμόμυλοι τα παλιά χρόνια ήταν τόποι συνάντησης των χωριανών και ανάμεσα στα άλλα εκτός από λογομαχίες και χωρατά γίνονταν και συνοικέσια. Ο γάμος του Χαραλάμπη που στηρίχτηκε σε ένα παραδοσιακό συνοικέσιο, παρουσιάστηκε από τους μικρούς μαθητές με κέφι και χαρά. Στο τέλος της εκδήλωσης, που εντυπωσίασε τους παρευρισκόμενους, οι μαθητές στον τελευταίο χορό τους φορούσαν μπλουζάκια με το μήνυμα: «ΝΕΡΟ: ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ», το οποίο παρουσίασαν χαριτωμένα γυρίζοντας την πλάτη τους στο κοινό για να μπορέσει να το δει.
 
Αν έχετε πραγματοποιήσει ανάλογα πρωτοποριακά προγράμματα στείλτε μας την εμπειρία σας στο: e-emphasis AT sch.gr (κατά την αποστολή αντικαταστήστε το ΑΤ με @).
 

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή              
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας