e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Νοέμβριος 2007 - 3o 'Αλλα Τεύχη

Περιβάλλον και Υγεία
 

Ανάπτυξη Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Από το πρώτο κιόλας τεύχος της ανανεωμένης έκδοσής του, το e-Εmphasis http://e-emphasis.sch.gr/sections.php?sId=67&pId=1&iId=9 έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην περιβαλλοντική εκπαίδευση (Π.Ε.) και στη σπουδαιότητά της για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών του αύριο. Στο τεύχος αυτό, παρουσιάζουμε την ενδεικτική πορεία που ακολουθεί ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, όπως αυτή μας υποβλήθηκε από το τμήμα Π.Ε. της Δ/νσης Β/θμιας Εκπαίδευσης του νομού Αχαΐας. Να σημειώσουμε εδώ ότι η υποβολή των προγραμμάτων Π.Ε. έχει παραταθεί έως 14 Δεκεμβρίου 2007.  

1ο Στάδιο: Δημιουργία ομάδας
  • Δημιουργία παιδαγωγικής ομάδας εκπαιδευτικών. Προσπάθεια για συμμετοχή στη παιδαγωγική ομάδα εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων.
  • Δημιουργία ομάδας μαθητών. Σε κάθε πρόγραμμα Π.Ε. είναι καλό να συμμετέχουν 15-30 μαθητές. Είναι πρακτικό σε κάθε πρόγραμμα να συμμετέχουν μαθητές ίδιας τάξης χωρίς να αποκλείονται και άλλες συνθέσεις ομάδων.
  • Ενημέρωση των Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για τους στόχους του προγράμματος και τις δραστηριότητές του.
2ο Στάδιο: Επιλογή του θέματος
  • Η παιδαγωγική ομάδα σε συνεργασία με τους μαθητές επιλέγουν το θέμα, δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα του τοπικού περιβάλλοντος.
  • Το σχολικό έτος 2007-8 αποκτά θεματικό περιεχόμενο στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για την Αειφορία και χαρακτηρίζεται ως έτος για το «ΔΑΣΟΣ – ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ».
  • Άλλες θεματικές ενότητες
  1. Διαχείριση φυσικών πόρων (νερό, δάση, ενέργεια)
  2. Διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος (οικοσυστήματα, βιοποικιλότητα)
  3. Υποβάθμιση του περιβάλλοντος (ατμοσφαιρική ρύπανση, ρύπανση νερού, απόβλητα)
  4. Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι (κλιματικές αλλαγές, ραδιενέργεια)
  5. Αστικό περιβάλλον (αστική ανάπτυξη, τουρισμός, περιβάλλον και μνημεία)
  6. Ανθρωπογενές περιβάλλον (περιβάλλον & ιστορία, καταναλωτισμός & περιβάλλον, τέχνη & περιβάλλον)
  7. Ποιότητα ζωής (περιβάλλον και υγεία)
 
3ο Στάδιο: Στόχοι
  • Οι στόχοι καλό θα είναι να είναι μικροί και συγκεκριμένοι, να ανταποκρίνονται στη σφαιρική, ολιστική προσέγγιση του θέματος και να ικανοποιούν όλους τους τομείς ανάπτυξης του ατόμου: γνωστικό, συναισθηματικό, ψυχοκινητικό.
4ο Στάδιο : Επιλογή Μεθοδολογίας
  • Για την υλοποίηση ενός προγράμματος Π.Ε. προτείνεται συνδυασμός πολλών διαφορετικών εκπαιδευτικών μεθόδων στο πλαίσιο μιας διεπιστημονικής και συστημικής προσέγγισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Η Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος (Project) ή «μέθοδος των βιωμάτων» και η Επίλυση Προβλήματος είναι δυο ευρύτερες στρατηγικές που μπορούν να συμπεριλάβουν, ανάλογα με την περίπτωση, πολλές διαφορετικές μεθόδους που ανταποκρίνονται στους επιμέρους στόχους.
  1. Η Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος εφαρμόζεται περισσότερο από κάθε άλλη μέθοδο στο πλαίσιο της Π.Ε. και είναι η πλέον διεπιστημονική και ολιστική. Η μέθοδος αυτή συνίσταται σε ένα τρόπο ομαδικής διδασκαλίας όπου όλοι συμμετέχουν αποφασιστικά, ενώ και η ίδια η διαδικασία διαμορφώνεται και διεξάγεται από όλους τους συμμετέχοντες.
  2. Η Επίλυση Προβλήματος εφαρμόζεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια προβληματική κατάσταση που απαιτεί επίλυση ή να απαντηθούν επιμέρους ερωτήματα που συνδέονται με αυτή. Είναι μια μέθοδος που εμπλέκει τους εκπαιδευόμενους στην επίλυση ενός συγκεκριμένου περιβαλλοντικού προβλήματος και εμπεριέχει τη διάσταση της έρευνας.
  • Άλλες μέθοδοι, μέσα και εργαλεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προκειμένου να υλοποιηθούν οι επιμέρους στόχοι του προγράμματος είναι η συζήτηση, η διάλεξη, η μελέτη πεδίου, η μελέτη περίπτωσης, η χαρτογράφηση εννοιών, ο καταιγισμός ιδεών, η καθοδηγούμενη περιβαλλοντική ερμηνεία, η επισκόπηση, τα περιβαλλοντικά μονοπάτια, το σενάριο, η αποσαφήνιση αξιών, η έρευνα δράσης, ο περιβαλλοντικός έλεγχος, η πειραματική μέθοδος, η χρήση οπτικοακουστικών μέσων, η προσομοίωση σε Η/Υ, τα παιχνίδια γνωριμίας και ανατροφοδότησης της ομάδας, τα παιχνίδια ρόλων, κ.ά.
5ο Στάδιο : Δραστηριότητες
  • Οι εκπαιδευτικοί μαζί με τους μαθητές επιλέγουν τις δραστηριότητες, που ικανοποιούν τους στόχους του προγράμματος όπως έχουν τεθεί και οι οποίες ενδέχεται να είναι: αναζήτηση βιβλιογραφίας, συλλογή πληροφοριών από άτομα ή φορείς, συνεντεύξεις ειδικών, επίσκεψη σε χώρους σχετικούς με το θέμα, κλπ.
  • Γίνεται χωρισμός σε υπο-ομάδες που αναλαμβάνουν τα προτεινόμενα υποθέματα και την υλοποίηση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων.
  • Οι συναντήσεις των ομάδων καλό είναι να γίνονται συγκεκριμένη ημέρα και ώρα και να καταγράφονται στο έντυπο Ημερολόγιο του Προγράμματος.
  • Οι υπο-ομάδες ενημερώνονται περιοδικά σε κοινές συναντήσεις.
  • Επιδιώκεται η συνεργασία με την Τοπική Κοινωνία (Πρόσωπα, Φορείς, Σύλλογοι, κλπ.).
  • Σε κάθε δραστηριότητα του προγράμματος να απασχολεί την ομάδα η ασφαλής διεκπεραίωση των ενεργειών της, συζητώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται. 
6ο Στάδιο : Σύνθεση
  • Οι μαθητές ταξινομούν τα στοιχεία που συνέλεξαν και τις εμπειρίες τους στο χώρο και το χρόνο κατά υπο-ομάδα, τα συνδέουν μεταξύ τους, συζητούν, επανέρχονται σε θέματα που προέκυψαν ή σε νέες δραστηριότητες και οδηγούνται σε συμπεράσματα και προτάσεις.
7ο Στάδιο : Δράσεις
  • Οι μαθητές σχεδιάζουν μαζί με τους εκπαιδευτικούς και αναλαμβάνουν τοπικές δράσεις, θετικές για το περιβάλλον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα, που μελέτησαν στο πρόγραμμα τους.
Ενδεικτικά ως δράσεις αναφέρουμε τη δενδροφύτευση, τον καθαρισμό περιοχών, την κοινοποίηση προτάσεων και συμπερασμάτων έρευνας προς αρμόδιους φορείς, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γονέων, κηδεμόνων, μαθητών και εκπαιδευτικών, την ανάρτηση εφημερίδας τοίχου κ.ά.
 
8ο Στάδιο : Παρουσίαση
  • Οι μαθητές παρουσιάζουν τα συμπεράσματά τους στη σχολική κοινότητα και την τοπική κοινωνία για τη διάχυση των αποτελεσμάτων.
  • Η παρουσίαση μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως διάλεξη, θεατρικό δρώμενο, κατασκευή αφίσας, έκδοση.
9ο Στάδιο : Αξιολόγηση
  • Αξιολογείται η επιτυχία των αρχικών στόχων από την παιδαγωγική ομάδα και τους μαθητές: αρχική - ενδιάμεση - τελική.

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή              
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας