e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Οκτώβριος 2007 - 2o 'Αλλα Τεύχη

Διάφορα
 

Ανιχνευτές κοσμικής ακτινοβολίας στις στέγες Ελληνικών Σχολείων!

Το τηλεσκόπιο HELYCON μεταφέρει πολύτιμες γνώσεις σε κάθε σχολείο
 
Στο Εργαστήριο Φυσικής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν πρωτότυπες ανιχνευτικές διατάξεις για ένα Τηλεσκόπιο Κοσμικών Ακτίνων. Το τηλεσκόπιο αυτό ανιχνεύει τις κοσμικές ακτίνες που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα από το γαλαξιακό και εξω-γαλαξιακό διάστημα και συλλέγει πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τη μελέτη των νόμων που διέπουν την εξέλιξη του Σύμπαντος.

Το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο θα αποτελείται από ένα δίκτυο ανιχνευτικών σταθμών εγκατεστημένων, στην αρχική φάση ανάπτυξης, στις στέγες των Λυκείων (ή και άλλων σχολείων) των Πατρών και άλλων πόλεων της Δυτικής Ελλάδας. Αυτό ακριβώς δηλώνει και το όνομα του τηλεσκοπίου: HELYCON – HEllenic LYceum Cosmic Observatories Network. Οι ανιχνευτές αυτοί, βέβαια, είναι δέκτες σήματος και δεν εκπέμπουν ραδιενεργό ή άλλη ακτινοβολία. Οι σταθμοί του τηλεσκοπίου HELYCON θα απέχουν μεταξύ τους από μερικές εκατοντάδες μέτρα, μέσα στην πόλη των Πατρών, μέχρι δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιόμετρα μεταξύ σταθμών που βρίσκονται σε διαφορετικές πόλεις. Ο συγχρονισμός μεταξύ των διαφορετικών σταθμών θα γίνεται με GPS (Global Positioning System) και εξειδικευμένα ηλεκτρονικά συστήματα, που αναπτύχθηκαν στα Εργαστήρια Φυσικής του ΕΑΠ και του Δημόκριτου.

 Η πληροφορία που συλλέγει κάθε σταθμός θα μεταδίδεται σε πραγματικό χρόνο, μέσω του διαδικτύου, στο κεντρικό υπολογιστικό σύστημα του HELYCON, εγκατεστημένο στο Εργαστήριο Φυσικής του ΕΑΠ. Οι χρήστες του τηλεσκοπίου, ανεξάρτητα της γεωγραφικής τους θέσης, έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε κάθε σταθμό μέσω του διαδικτύου, με τη βοήθεια ειδικών πακέτων λογισμικού-ελέγχου, εγκατεστημένων στο κεντρικό υπολογιστικό σύστημα, προκειμένου να ελέγξουν τις ανιχνευτικές διατάξεις και να εκτελέσουν εργασίες βαθμονόμησης. H πληροφορία που συλλέγεται από κάθε έναν ανιχνευτικό σταθμό είναι διαθέσιμη, μέσω του διαδικτύου, σε κάθε χρήστη. Η πειραματική πληροφορία που συλλέγεται από ένα σταθμό συνδυάζεται με την πληροφορία που συνέλεξαν, την ίδια χρονική περίοδο, όλοι οι άλλοι σταθμοί και υφίσταται επεξεργασία από εξειδικευμένα πακέτα λογισμικού ανάλυσης. Από την επεξεργασία της συνδυασμένης πληροφορίας εξάγονται συμπεράσματα αναφορικά με τις κοσμικές ακτίνες που φτάνουν στη γη, την ενέργεια τους, τις διαστημικές πηγές εκπομπής τους, τους μηχανισμούς παραγωγής τους. Με τον τρόπο αυτό, μελετώνται τα κατακλυσμικά φαινόμενα, τα οποία λαμβάνουν χώρα στο γαλαξία μας αλλά και στο εξωγαλαξιακό χώρο και παράγουν τα ενεργειακά αυτά σωμάτια.
 
Το τηλεσκόπιο HELYCON, πέραν από την ερευνητική αποστολή του να παράγει νέα γνώση αναφορικά με το Σύμπαν και την εξέλιξή του, αποτελεί και δίαυλο μεταφοράς της νέας γνώσης στην Εκπαίδευση, στο Πανεπιστήμιο και στα σχολεία Β/θμιας Εκπ/σης. Προσφέρει, επί διαρκούς βάσης, τη δυνατότητα εκπόνησης εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη Γ/θμια και Β/θμια Εκπαίδευση, καθώς και για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Το HELYCON έχει σχεδιασθεί και κατασκευάζεται ως τηλε-εργαστηριακή εγκατάσταση. Κάθε σταθμός του είναι εφοδιασμένος με τις απαραίτητες ηλεκτρονικές συσκευές και λογισμικό ώστε να μπορεί να ελέγχεται εξ αποστάσεως. Παρέχεται η δυνατότητα, σε όλες τις συνεργαζόμενες εκπαιδευτικές μονάδες (Λύκεια, Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών, Πανεπιστημιακά Τμήματα, Εργαστήρια κ.λ.π.), ανεξάρτητα της γεωγραφικής τους θέσης, να ελέγχουν από απόσταση τα ανιχνευτικά συστήματα. Δύνανται επιπλέον να χρησιμοποιούν την πειραματική πληροφορία και να την επεξεργάζονται έχοντας ελεύθερη πρόσβαση στα εξειδικευμένα πακέτα λογισμικού που αναπτύχθηκαν από το Εργαστήριο Φυσικής του ΕΑΠ. Οι φοιτητές, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές των σχολείων που φιλοξενούν τους ανιχνευτές μπορούν να συμμετάσχουν (και ήδη συμμετέχουν) στην κατασκευή των ανιχνευτικών διατάξεων, καθώς και στη συντήρησή τους. Επιπλέον, το HELYCON παρέχει την δικτυακή πλατφόρμα για την εγκατάσταση και άλλων (π.χ. περιβαλλοντικών) ανιχνευτικών συστημάτων και συσκευών, τα οποία θα μπορούν να εγκαθίστανται στους σταθμούς και να συλλέγουν πληροφορίες από εκτεταμένες γεωγραφικές περιοχές.
 
Η ανάπτυξη του HELYCON στη Δ. Ελλάδα (και η επέκτασή του σε όλη την ελληνική επικράτεια) καθώς και η χρήση του από τα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια, αφενός θα δώσει την δυνατότητα στους Έλληνες ερευνητές να εκπονήσουν βασική έρευνα αιχμής, και αφετέρου θα προσφέρει μία νέα επιστημονική - τεχνολογική πλατφόρμα μεταφοράς της νέας γνώσης στην εκπαίδευση και ανάπτυξης δραστηριοτήτων εκλαΐκευσης των επιστημονικών επιτευγμάτων. Παράλληλα, η εγκατάσταση και λειτουργία των ανιχνευτικών σταθμών HELYCON και η σύγχρονη χρήση τους από εκπαιδευτικές μονάδες κατανεμημένες σε όλη τη χώρα αποτελεί παράδειγμα εφαρμογής του «ιδεώδους της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης». Πράγματι, η νέα γνώση και τα επιστημονικά επιτεύγματα, το εκπαιδευτικό υλικό και η μεθοδολογία είναι διαθέσιμα σε κάθε μαθητή και φοιτητή ανεξάρτητα του τόπου κατοικίας και σπουδών του.
 
Την επιστημονική συνεργασία HELYCON απαρτίζουν επιστήμονες από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, τα Παν/μια Πατρών, Αθηνών, Αιγαίου και Κύπρου, το Ε.Μ.Π., το Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής του Δημόκριτου, το Ανοικτό Παν/μιο Κύπρου, καθώς και εκπαιδευτικοί της Περιφερείας της Δ. Ελλάδας.
 
Για περισσότερες πληροφορίες:
 
 

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή              
Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας