e-Emph@sis Τρέχον Τεύχος
Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Ιούνιος 2009 - 19ο 'Αλλα Τεύχη

Ανθρωποκεντρική διάσταση στην Εκπαίδευση
 

Έγκαιρη παρέμβαση

Βήματα πρόληψης για σίγουρη σωτηρία
            
Το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) είναι αυτοδιοικούμενο κέντρο θεραπείας και πρόληψης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λειτουργεί από το 1983, με την ίδρυση της ΙΘΑΚΗΣ, της πρώτης ελληνικής θεραπευτικής κοινότητας. Εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 3.000 άτομα, χρήστες και μέλη οικογενειών, χάρη σε ένα δίκτυο περισσότερων από 70 μονάδων σε διαφορετικές περιοχές της χώρας.

Οι δραστηριότητές του αφορούν επίσης στους τομείς πρωτογενούς πρόληψης, εκπαίδευσης και έρευνας. Είναι σύμβουλος οργανισμός του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ (ECOSOC) σε θέματα ναρκωτικών, και ένας από τους βασικούς φορείς εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αντιμετώπιση της Εξάρτησης από Ουσίες.
 
Εξειδικευμένοι επαγγελματίες στελεχώνουν τις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ στους τομείς της έρευνας, της εκπαίδευσης επαγγελματιών, της διαχείρισης κλπ. Το ΚΕΘΕΑ δεν απασχολεί βοηθητικό ή υποστηρικτικό προσωπικό. Στα θεραπευτικά του προγράμματα οι καθημερινές εργασίες γίνονται από ομάδες μελών και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας. Ευαισθητοποιημένοι πολίτες που θέλουν να συνεισφέρουν στο έργο του ΚΕΘΕΑ μπορούν να προσφέρουν εθελοντική εργασία, μετά από εκπαίδευση και κάτω από τη συνεχή εποπτεία και στήριξη του προσωπικού. Πολύπλευρα συμβάλλουν στο έργο του ΚΕΘΕΑ και οι εθελοντικοί σύλλογοι οικογένειας των θεραπευτικών του προγραμμάτων με δραστηριότητες όπως η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, η προσέλκυση δωρεών, η προσφορά προσωπικής εργασίας, για παράδειγμα στη διαμόρφωση κτηρίων για νέες μονάδες, την οργάνωση εκδηλώσεων κ.ά.
 
Tο ΚΕΘΕΑ δραστηριοποιείται σε 16 ελληνικές πόλεις, 15 σωφρονιστικά καταστήματα όλης της χώρας, ενώ οργανώνει και παρεμβάσεις στο δρόμο, εκεί όπου μπορεί να συναντήσει κανείς χρήστες αποκομμένους από κάθε μορφή βοήθειας.
 
Τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ παρέχονται δωρεάν και δεν υπάρχουν λίστες αναμονής. Οι βασικές υπηρεσίες που προσφέρονται είναι συμβουλευτική υποστήριξη στους χρήστες ουσιών και στις οικογένειές τους, έγκαιρη παρέμβαση, θεραπεία απεξάρτησης, εκπαίδευση και κατάρτιση, ενσωμάτωση στην κοινωνία και στον κόσμο της εργασίας.
        
Με την πάροδο των ετών το ΚΕΘΕΑ επέκτεινε τις παρεμβάσεις τους σε νέες ομάδες χρηστών. Σήμερα εξυπηρετεί έφηβους και ενήλικους χρήστες ουσιών που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια εμπλοκής με τις ουσίες, εξαρτημένες μητέρες και τα παιδιά τους, εργαζόμενους χρήστες, φυλακισμένους και αποφυλακισμένους, μετανάστες και παλιννοστούντες, εξαρτημένους από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια και, πιο πρόσφατα,  εφήβους και οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης από το Διαδίκτυο.
 
Όσον αφορά στον τομέα της πρόληψης, το ΚΕΘΕA παρέχει υπηρεσίες πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης της χρήσης ουσιών, καθώς και εκπαίδευσης επαγγελματιών στους τομείς αυτούς σε όλη την Ελλάδα. Συνεργάζεται με την τοπική αυτοδιοίκηση, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, εκπαιδευτικούς φορείς, ομοειδείς με το ΚΕΘΕΑ οργανισμούς και διεθνείς φορείς ή δίκτυα πρόληψης. Στις δραστηριότητές του συγκαταλέγεται και η πραγματοποίηση επιστημονικών και ενημερωτικών εκδόσεων.
           
Τα προγράμματα πρόληψης του κέντρου σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ομάδων στις οποίες απευθύνονται. Συνδυάζουν στοιχεία από διαφορετικές επιστημονικές προσεγγίσεις με βασικό άξονα την εκπαίδευση σε κοινωνικές και προσωπικές δεξιότητες, οι οποίες λειτουργούν ως προληπτικοί παράγοντες στην ανάπτυξη επιβλαβών για το άτομο μορφών συμπεριφοράς, όπως η εξάρτηση. Κύριο μεθοδολογικό εργαλείο αποτελεί η δουλειά σε ομάδες, η βιωματική και ενεργητική μάθηση μέσα από συζήτηση, οι ασκήσεις προσωπικής ανάπτυξης, η δημιουργική έκφραση, οι ασκήσεις αναπαραστάσεων (role playing) και η παροχή αντικειμενικής και κατάλληλης για κάθε ηλικιακή ομάδα ενημέρωσης. Η αξιολόγηση των προγραμμάτων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εφαρμογής τους.
 
Λειτουργούν επίσης προγράμματα πρόληψης για εκπαιδευτικούςόλων των βαθμίδων και ανάλογα με τις ανάγκες τους έχουν:
  • βραχυχρόνιο ενημερωτικό χαρακτήρα και περιλαμβάνουν ενημέρωση γύρω από την εξάρτηση, τις εξαρτησιογόνες ουσίες, την αιτιολογία της χρήσης ουσιών, τους στόχους και τη μεθοδολογία της πρόληψης.
  • μακροχρόνιο εκπαιδευτικό χαρακτήρα και περιλαμβάνουν ενημέρωση γύρω από τη φύση και την αιτιολογία της εξάρτησης, βιωματική εκπαίδευση στη μεθοδολογία της πρόληψης και στη διερεύνηση του ρόλου των εκπαιδευτικών σε αυτήν, ανάπτυξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων των  εκπαιδευτικών, ώστε να είναι σε θέση να σχεδιάζουν, να εφαρμόζουν και να αξιολογούν παρεμβάσεις πρόληψης στη σχολική τάξη, ενθαρρύνοντάς τους για δημιουργία πυρήνων πρόληψης στο σχολείο και δικτύων συνεργασίας με υπηρεσίες και φορείς της ευρύτερης κοινότητας.
Τα προγράμματα πρόληψης απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και το περιεχόμενό τους διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά κάθε ηλικιακής ομάδας. Στοχεύουν:
  • Στην καλλιέργεια των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων που λειτουργούν ως προστατευτικοί  παράγοντες απέναντι στη χρήση ουσιών όπως επικοινωνία, αυτοεκτίμηση, υπευθυνότητα, λήψη αποφάσεων μετά από κριτική σκέψη, αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση συναισθημάτων, επίλυση συγκρούσεων, αντίσταση σε πιέσεις κ.ά.
  • Στη δημιουργία κλίματος ομαδικότητας, συνεργασίας και αλληλεγγύης στην τάξη που ευνοεί τη μάθηση και την προσωπική εξέλιξη
  • Στη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου
  • Στην αντικειμενική ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη χρήση και την κατάχρηση νόμιμων και παράνομων ουσιών.
Επίσης, το ΚΕΘΕΑ παρέχει προγράμματα πρόληψης για γονείς ανάλογα με τις ανάγκες τους, καθώς επίσης και πρότυπα ολοκληρωμένα σχολικά προγράμματα, δηλαδή μακροχρόνια προγράμματα που αφορούν στο σύνολο μιας σχολικής κοινότητας και προϋποθέτουν τη συνεργασία και τη συμμετοχή όλων των μελών της, μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών.
      
Το 2003 το ΚΕΘΕΑ απέσπασε το 1ο βραβείο αποτελεσματικότητας του Διεθνούς Ιδρύματος Πρόληψης ΜΕΝΤΟR, ανάμεσα σε 150 υποψηφιότητες από 49 χώρες, για το μακροχρόνιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρωτογενούς πρόληψης που εφάρμοσε στη σχολική κοινότητα  του 132ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών τη διετία 2000-2002.
       
Το ΚΕΘΕΑ διατηρεί με τον ΟΑΕΔ πολύπλευρη συνεργασία για την προαγωγή της πρόληψης στις σχολές μαθητείας του, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει βραχυχρόνια και μακροχρόνια προγράμματα για μαθητές και εκπαιδευτικούς, καθώς και διοργάνωση ημερίδων με αντικείμενο την πρόληψη και λειτουργία συμβουλευτικού σταθμού στο ΤΕΕ Ηρακλείου Αττικής.
   
Πριν λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στις 18 Μαΐου 2009, το ΚΕΘΕΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Ντιέγκο και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης οργάνωσε ημερίδα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με θέμα: «Κατάχρηση ουσιών και Διαφορετικότητα». Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν τα εξής:
  • Πώς υποστηρίζονται θεραπευτικά στην Ελλάδα οι εξαρτημένοι μετανάστες και πρόσφυγες και ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες αυτής της προσέγγισης;
  • Ποια είναι η σχέση παραβατικότητας και χρήσης ουσιών στα παιδιά μεταναστών στην Ελλάδα;
  • Ποιες προκλήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν τα προγράμματα πρόληψης που απευθύνονται σε παιδιά μεταναστών, στο σχολικό περιβάλλον;
Για μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα της προσφοράς του ΚΕΘΕΑ επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.kethea.gr .

       Εκτυπώσιμη Μορφή  Εκτυπώσιμη Μορφή               1085 προβολές

Υλοποίηση: ΕΑΙΤΥ - Τομέας Δικτυακών Τεχνολογιών Συντακτική Ομάδα         Επικοινωνήστε μαζί μας